Dit bericht gaat meer over de mens achter de componist Felix Mendelssohn. Mendelssohn is een componist van wie het UGK diverse werken in het repertoire heeft.
Felix Mendelssohn werd in 1809 in Hamburg geboren in een joodse familie van welvarende bankiers en intellectuelen. Hij en zijn zusje Fanny, die 4 jaar ouder was, kregen een eersteklas privé-scholing. Omdat ze joods waren werden ze niet toegelaten op overheidsscholen.
Vader Abraham was een rijke bankier en moeder Lea Salomon een intelligente en zeer muzikale vrouw, die een uitstekend pianiste was. De kinderen kregen de eerste pianolessen van hun moeder en bij beide kinderen bleek dat ze hoogbegaafd waren, niet alleen als musici. Zijn eerste openbare concert op 9-jarige leeftijd bestempelde Felix direct als wonderkind, hij werd een tweede Mozart genoemd.
Vader Mendelssohn vond het in verband met de zaken beter, dat de familie zich tot het protestantisme bekeerde en hij kocht het huis van een Berlijnse burgemeester, Bartholdy geheten. Hij betaalde ook voor het recht, de naam Bartholdy te mogen dragen. Het gezin verhuisde naar Berlijn, waar op elke zondag in de culturele kring van hun vaders vrienden muziek werd gemaakt. Hier speelden de kinderen piano en werden ze o.a. voorgesteld aan de dichter Goethe. Deze ontmoeting maakte op de twaalfjarige Felix een grote indruk. Veel later bezocht hij Goethe in Weimar en hij maakte naar aanleiding van dat bezoek een cantate voor koor en orkest Die erste Walpurgisnacht .
Op 11-jarige leeftijd begon Felix te componeren; zijn jeugdwerk is lang verborgen gebleven en pas in de 20e eeuw in Berlijn herontdekt.
Zijn vader twijfelde eraan of zijn zoon wel een carrière in de moeizame muziekwereld moest overwegen. Hij zag hem liever als zijn opvolger, maar Felix heeft ook letteren, geschiedenis en filosofie gestudeerd en hij was een heel goede tekenaar/schilder. De muziek betekende echter alles voor hem en – na beraad van vader Abraham met een beroemde concertpianist en een Italiaanse componist – heeft hij zijn verzet opgegeven.
De grote verdienste van Mendelssohn is dat hij de Matthäuspassion van Bach in 1829 opnieuw in de Berlijnse Singakademie, waarvan hij en Fanny lid waren, heeft uitgevoerd. In die tijd was het ongewoon dat muziek van overleden componisten nog werd gespeeld. Door Mendelssohn is muziek van de klassieken en de barok weer herontdekt en worden de werken weer uitgevoerd. Dit op zichzelf is al een blijvende plaats in de geschiedenis van de Europese muziek waard.
Door de rijkdom van zijn vader kon Felix in grote stijl reizen maken. Door zijn rusteloze karakter en zijn interesse in kunst en cultuur heeft hij heel veel landen bezocht en daarbij en daardoor composities geschreven. Hij is enkele keren naar Frankrijk, Zwitserland, Schotland, Italië en Groot-Brittannië gereisd. In Londen is hij vaker en voor langere tijd geweest.
Vermoedelijk door zijn joodse afkomst kon hij geen directeur worden van de Berliner Singakademie, maar werd hij aangesteld als Musikdirektor in Düsseldorf en ook aan het Leipziger Gewandhaus. De muziek van Mendelssohn is ondanks de genialiteit en de enorme hoeveelheid composities na zijn dood weinig uitgevoerd, hoewel hij tijdens zijn leven een veelgevraagde en beroemde musicus en componist was. Mogelijk speelde zijn afkomst een rol, in de ‘bruine’ tijd was zijn muziek ook verboden (van 1936 t/m 1945). Een jaar voor zijn dood, in 1846, schreef Felix “Elias”, dat door velen als een meesterwerk wordt beschouwd. Ook het schitterende Vioolconcert in e-klein, opus 64, dat hij op 24-jarige leeftijd geschreven heeft voor zijn vriend Eduard Ritz, een virtuoos violist, is buitengewoon mooi.
Helaas had de familie Mendelssohn een slechte gezondheid, vader, zoon en dochter hadden slechte bloedvaten en leden onder een hoge bloeddruk, ze zijn alle drie vroegtijdig aan de gevolgen van een hersenbloeding overleden. In 1835 stierf zijn vader plotseling en Felix stortte zich nog meer op zijn werk. Hij trouwde in 1837 met Cécile en zij kregen vijf kinderen. Felix heeft een enorm oeuvre nagelaten in de korte tijd van zijn leven en in de laatste jaren leed hij onder uitputting door het vele werk en was hij aangeslagen door de vele tragedies in zijn familie. In 1842 overleed zijn moeder en in 1847 zijn geliefde zus Fanny. Na haar dood heeft hij niets meer gecomponeerd en hij verviel in een depressie. Amper 6 maanden na zijn zus overleed Felix, pas 38 jaar oud.
Chris vdM