Een verhaal in dialect over dagje met de fiets naar Stökkum. Het speelt zich af in de zomer vakansie 1965 en het verhaal heet Maak ow druk.
Zomer vakansie dat wil zeggen 6 waeken mooi niet naor school en alleen dat al was een reden um ow `t geluk zalige gevuul te geven òrges op een wolk richting hemel te zitten.
`T was al een hötje warm weer. En de pappa`s hadden ook twee waeken vakansie van de hut. Nao de eerste dagen een bitje uut geluierd te zun, begonnen ze contact te zuken met fam. Meestal de zelfde oom en tante met hun kroost, onze nèven en nichten van ongeveer de zelfde laeftied. Samen zo`n elf in totaal. Ha, gewoon deur de wèèks plannen maken, de fiets op en naor de,‘’wi-j zien wel routte’’.
Maor vandaag hadden ze plannen um naor Stökkum te gaon, naor `t zandgat. De vaders samen in aoverleg, welke route ze zollen fietsen en tevens werd d’r druk gefilosofeerd aover `t weer van den dag. Dat wis mien vader natuurlijk altiet bèter. De moeders ook druk en giechelend aover wat ze den dag allemaol met mosten nemmen. Van appels en peren, met een schelmeske, tot closet papier en een nat was handje in een plastic tuutje en zo al meer. Alles in de fietsentassen. De vaders kregen tassen met de daekes en kleeden um op te liggen aan `t stuur. Ieder beladen met kinderstuultjes, veur en achterop. De oldste, mien bruur en ik, met een even olde nicht en naef mosten d`r achter an fietsen. Ha ha, geen probleem, bèter achter hun breje ruggen fietsen as veur hun. Met de orders en regels welk speciaal met naodruk naor mien waren gericht,(want ik kek nooit uut), voerde tocht de afgespraoken route, `t mos dan ook een rustig landelijke weg zun, dus via Etten naor Zeddam, Dan kwam `t zwoegen bult op bult af naor Stòkkum. De tiet en de natuur was inmiddels flink opgelopen en ging al zo`n bitje richting `t middag uur, toen wi-j aan kwamen bi-j `t zandgat in Stokkum.
De temperatuur was ook flink gestegen . De zaddoeken wedden uut de boksetessen getrokken um `t aover tollige zweit van de snuut te poetsen. De conditie van de mannen was ook ver onder `t gemiddelde. Maor `t zandgat en de daekes lokte en `t bedje wed gespreid. Nao eerst weer een filosofiese blik naor de stand van de zon, wind en bewolking bestudeerd te hebben, werd der een plaats onder de dennen uut verkoren, koel en in de schaduw. De mannen hadden niet vol neudig um hun tassen met daekes uut te pakken en op hun gerieflijke plek te neer te vli-jen en effe later lagen ze dan ook weldaig op de rug te genieten van hun vakansie. De moeders deelde uut van uut hun fietsetassen. Drinken, appels en peren, en botterham, gewend um eerst de monden van hun telgen te verzadigen, zodat ook zi-j van hun vakansiedag optimaal konnen genieten. Daor nao werden ook hun zòrgvuldig uut gespreid onder de denne beum en met wat gekreun en gesteun lagen ook de moeders te genieten. De jonges waren al vertrokken op de bulten zand, moar wi-j waren bijna 11 jaor en d`r kwamen twijfels en bedenktiet of wi-j dat nog wel leuk vonden.
Nao een dik uur liggen kwam pa aoverend met de zaddoek, um nog meer zweit af te poetsen en `t wed al langer hoe benauwder, pa begon iet wat zòrgelijk naor de luch te kieken. De stille luch verkleurde langzaam van blauwt tot gaell, met een opvallende oker gaele rand door onder. Loom van `t spòllen kwamen de jonges van de bult aan gelopen en plofte naos hun olders op de daekes. Wi-j hebben dòs. De vaders wedden aangespoord um op te staon, `t drinken uut de fietsen tassen te halen. ‘’Moi die zeugen liggen!’’, zei mien oom. De zeugen stikte van `t lachen en konden nog mooi een hòtje net doen of ze sliepen. Tòt ook de moeders aoverend kwamen en `t nòg heiter was gewodden. ‘’Hol ow maor zo rustig meugelijk’’ was `t advies. ‘Maor wì-j heb nòg zo`n dòs. Ja en de flessen drinken waren laeg en gadverdamme moi es kieken, in ens lagen ze op een mieren hoop, grote zwatte bosmieren hadden de weg noar boaven ondekt, um ook van de warmte te genieten. Doch kwamen ze niet alleen want ook de rooie mieren, hadden de weg nao de opper vlakte gevonden. En ja dat wed opstaon want die krengen betten as de pes. De daekes wedden flink geklop en effen vedder weer neer gespreid, maor wìj hebben dòs en de flessen waren lèèg. Kiek ès of d`r niet ùrges een huus of een boer in de buurt is woor ì-j um water kun vròagen nem de flessen met, opperde de vrouwen, tegen hun mannen. Hoe slim kùj wèzen.
Hoewel `t goed bedoelde water halen ook was, hadden de mannen liever een cafè in de buurt gezien en liepen ens gezind richting darp veur een koel glas bier.. , ze zollen de flessen water wel vol kriegen. Maor dan mosten ze wel de pas d`r inzetten. Natuurlijk wisten ze `t cafe te vinden, `t harder lopen was dan ook geen probleem. De glazen waren dan ook snel getapt en nog gauwer leag. De flessen waren ook in middels met fris water gevuld. Hun blik op de terugweg belaofde niet vòl goeds, de luch was dreigend en bekant zwat, ook now werd de pas d`r in gezet en mosten now de bult op, wat struukelend en heigend waren ze zo gauw `t kon terug bi-j de dòstigge fam. De flessen hadden onderweg de helft aan `t kosbaore vocht verloren, de aanblik van de moeders was net zo erg as de luch. E, he, um ,w-j heb nòrges boer kunnen vinden!! Met begon d`r een windje te wei-en en de filosofen wisten gezien hun inzichten de richting te bepalen, of de buj aover de bossen weg trok of niet. De eerste droppen règen kondigde zich aan en d`r zollen d`r nog vòl meer kommen. Al snel kregen de daekes een paraplu functie, samen onder de dichtste beum den ze vinden konden. Maor doar hadden dòrstige kinderen geen behoefte an, nog gekleed in hemd en kòtte boks. Met de tong uut de mond, hielden ze de règen dans, `t gedonder en bliksem maakten veur hun `t helemaol af. De olders vonden `t toch verstandige um onder de beum vandaan te kommen en zochten veiligheid bì-j de fietsen. Met z`n allen onder de deakes as in een tenten kamp. De wind trok flink aan en met een blik van de wieze uut `t oosten, wisten ze dat de buj niet bleef hangen en schuun aover de bossen weg trok richting Doetichum.
Langzaam wier `t dreug en de opstap terug kon beginnen,. Maor niet zonder effen langs `t cafè te goan, want kinderen hadden toch nog steeds dòs. De kastelein begroette `t gezelschap hartelijk. ‘’Wat een buj hè’’ en nam de bestelling op, ‘èn eh zak die twee bier van straks moar meteen met tellen?! De vier ogen die op ni-j een onweers bu-j veurspelde wisten de mannen filosofies de goeie kant op te laoten gaon.
Liesbeth Bolk